MediaNostalgie

Radio Activiteit

30 september 2012 door: Nico Fintelman (Smits)

Links - Globaal genomen was de periode 1975-1985 er één van groot politiek bewustzijn en betrokkenheid. Met name politiek links ingestelde mensen toonden dit en dat waren er in die jaren heel veel. Dat tonen ging dan vaak door middel van protestdemonstraties. En zo waren er overal in Nederland demonstraties tegen de Amerikaanse politiek, tegen militaire junta's in diverse Latijns Amerikaanse landen,

tegen de doodstraf in Spanje en natuurlijk heel massaal tegen kernwapens. In een aantal gevallen liep het uit de hand en gingen demonstraties gepaard met geweld. De acties van de kraakbeweging in Amsterdam zijn daar een goed voorbeeld van maar ook die tegen de bouw van een parkeergarage in Nijmegen. En ook de kroning van Beatrix moest er op zo'n manier aan geloven. Kernenergie was een andere zaak waartegen constant protest was.

Kerncentrale - We hadden in die tijd in Nederland twee kerncentrales. Eén stond en staat nog steeds in het Zeeuwse Borssele en de andere in het Betuwse dorpje Dodewaard (**). Bij die laatste woonde ik hemelsbreed niet zo ver vandaan en dat was dus allemaal het zendgebied van Radio Invicta.

In oktober 1980 werd er een massale demonstratie tegen die kerncentrale gehouden die het hele weekend duurde. Het hele gebied rond de kercentrale van Dodewaard werd daarom door de overheid afgesloten en het was alleen maar mogelijk om lopend of fietsend dat gebied in te komen. Daar was dan door de actievoerders een tentenkamp opgeslagen waar de harde kern bivakkeerde en van waaruit ze de actie coordineerden.

Dat hield in dat al de overige demonstranten in "goede" banen werden geleid. Het waren er tienduizenden, misschien wel honderduizend gedurende dat weekend. Om al die mensen goed te kunnen bereiken en de hele actie goed te kunnen verslaan werd besloten een radiozender in de lucht te brengen.

Zender - Enkele mensen van een net opgezette politiek linkse zender uit Nijmegen, Radio Rataplan en van kraakzender De Vrije Keijser uit Amsterdam zorgden ervoor dat de zender in Dodewaard in de lucht kwam. De vrijdag voor het weekend startte aldus Radio Activiteit. De overheid had aangegeven dit station te zullen gedogen zolang er geen opruiende taal op de zender kwam en alles beschaafd zou blijven. Voor de zekerheid was wel de RCD ingeschakeld die het gehele weekend in de buurt verbleef en wanneer nodig meteen kon ingrijpen door samen met de politie Radio Activiteit uit de lucht te halen. Dat zorgde er weer voor dat we als Betuwse piraten dat weekend uit de lucht bleven. RCD'ers die zitten af te wachten konden wel eens op het idee komen om andere piraten uit de lucht te halen, de Betuwse FM-band was dus enkele dagen opvallend leeg. Maar als radio geinteresseerden gingen we natuurlijk wel kijken in dat actiekamp. In een grote tent was een soort open studio gebouwd. Ook was er ruimte gemaakt voor meerdere mensen die wilden discuseren in een programma. De zender was vrij simpel evenals de antenne die naast de tent stond. Het ging niet altijd even professioneel maar dat was wel logisch.

Bandje - Ik heb een casettebandje dat ik in die dagen heb opgenomen weer teruggevonden en daarop dus de programma's van Radio Activiteit. En zo hoor ik dat het er van vrijdag tot zondag inderdaad rustig aan toe ging. Je hoort met name informatie berichten voor de organisatie "in het veld" en uitleg wanneer waar iets plaatsvind. Maar ook veel muziek. Aangezien het veelal jonge mensen zijn die de zender bemannen (studenten) is het voornamelijk LP popmuziek. Soms wordt er wel bijna een plaatkant achter elkaar gedraaid. Maar op maandag als de grote groep demonstranten er niet meer is verandert de toon op de zender. De harde kern verzamelt zich in de "studio" en levert veel kritiek op allerlei zaken. Allereerst blijkt dat plaatselijke 27-MC'ers de portofoon verbindingen vaak opzettelijk hebben verstoord. Maar veel van de actievoerders die op allerlei posten hebben gestaan gedurende de dagen daarvoor zijn ontevreden over de actie. Ze vinden dat deze voornamelijk is gevoerd onder de regie van een zelfbenoemde leiding en al de anderen er niets over te zeggen hebben gehad. En over Radio Activiteit komt daarmee dezelfde kritiek. Men heeft het daar allemaal te beschaafd gebracht, niet goed geinformeerd en via de zender bepaald hoe de hele actie zou verlopen.

De nogal anarchistisch ingestelde actievoerders pikken dit niet ("de overheid is een dictator en nu Radio Activiteit ook") en roepen om andere en vooral harde actie. Verhitte duscusies zijn te horen en niemand is het eigenlijk nog met elkaar eens. Ook volgt er nog een kort hoorspel waarin met een gewelddadige actie de kerncentrale wordt ingenomen. En de roep om nu te beginnen met harde actie blijft. Dan komt er iemand binnen die vertelt dat de autoriteiten zich hebben gemeld en gedreigd Radio Activiteit uit de lucht te halen als dit soort uitzendingen niet onmiddelijk worden gestopt. En dan volgt een hele discussie over wel of niet blijven uitzenden. Uiteindelijk wordt besloten om voorlopig alleen nog maar muziek uit te zenden. Die maandagmiddag wordt de protestactie beeindigd en stopt ook Radio Activiteit.Radio Activiteit was dus maar slechts 4 dagen in de ether maar toch opvallend. Allereerst omdat in die tijd piraten vrijwel nooit 4 dagen onafgebroken uitzonden. Verder omdat het een actiezender was die gedoogd werd. Het station is door de meeste mensen vergeten maar zelf heb ik het altijd een opmerkelijk gebeuren uit de radiogeschiedenis gevonden.

(**) De kerncentrale in Dodewaard is in 1997 voorgoed stilgelegd.